Q & A

Το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται από τις πραγματοποιηθείσες δαπάνες, την απόκτηση κάποιου περιουσιακού στοιχείου ή ακόμα και η κατοχή ενός περιουσιακού στοιχείου. Άρα είναι διαφορετικό από πραγματικό εισόδημα.

Αρχικά πρέπει να προεγγραφείτε σε ένα από τα Επιμελητήρια (Επαγγελματικό, Εμπορικό, Βιοτεχνικό ή Οικονομικό) ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας που επιθυμείτε να δηλώσετε ως υποψήφιος νέος ελεύθερος επαγγελματίας. Έπειτα πρέπει να προεγγραφείτε στα μητρώα του ΕΦΚΑ (Πρώην ΟΑΕΕ) οπού εκεί θα δηλώσετε την δραστηριότητα της επιχείρησης σας. Απαραίτητα δικαιολογητικά έναρξης της επιχείρησης σας:

1. Οι βεβαιώσεις προεγγραφής Επιμελητηρίου και ΕΦΚΑ Έντυπο Δ211 – Έναρξης εργασιών.
2. Η Φωτοτυπία της αστυνομικής σας ταυτότητας Συμβόλαιο ιδιοκτησίας ή μισθωτήριο συμβόλαιο θεωρημένο ή υπεύθυνη δήλωση για δωρεάν παραχώρηση χώρου σχετικά με την έδρα.
3. Υπεύθυνη δήλωση που θα δηλώνεται η έδρα, ο αριθμός μισθωτηρίου και το αντικείμενο της δραστηριότητας (ΚΑΔ).
4. Πτυχίο-Άδεια ασκήσεως επαγγέλματος (εφόσον απαιτείται) Άδεια εκμετάλλευσης του χώρου(προέγκριση) από Δήμο ή αστυνομία (Εφόσον απαιτείται. Κυρίως για συγκεκριμένα επαγγέλματα όπως κυλικείο, φούρνος, εστιατόριο, κομμωτήριο κτλ).
5. Βεβαίωση αυτοψίας έδρας κατάθεση αντιγράφων της βεβαίωσης έναρξης εργασιών από την εφορία ώστε γίνουν οριστικές εγγραφές σε ΕΦΚΑ και επιμελητήριο.

Εταιρικές Επιχειρήσεις (όπου δύο ή περισσότερα άτομα συνεννώνουν τις δυνάμεις τους για να συστήσουν μια επιχείρηση) είναι :

1. Ομόρρυθμη Εταιρεία
    Όλοι οι εταίροι είναι υπεύθυνοι με όλα τα περιουσιακά τους στοιχεί για την δραστηριότητα και τυχόν χρέη της εταιρίας.
2. Ετερόρρυθμη Εταιρεία
   Στις ετερόρρυθμες εταιρίες ένας τουλάχιστον εταίρος είναι υπεύθυνος για την δραστηριότητα και τυχόν χρέη της εταιρίας.
3. Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.)
   Στις Ανώνυμες εταιρίες οι οποίες είναι μετοχικές , κάθε μέτοχος πλέον είναι υπεύθυνος μόνο για το ποσοστό συμμετοχής τους , δηλαδή για τον αριθμό μετοχών που έχει στην διάθεση του.Δηλαδή στην χειρότερη περίπτωση οι μετοχές του απλά χάνουν τελείως την αξία τους.
4. Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.)
   Οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε.) είναι ένας ενδιάμεσος τύπος μεταξύ των προσωπικών εταιρειών (Ο.Ε. και Ε.Ε.) και της ανώνυμης εταιρείας. Το βασικό τους γνώρισμα είναι το μικρό κεφάλαιο που χρειάζεται για τη σύστασή τους αλλά και η περιορισμένη ευθύνη των εταίρων τους μέχρι το ύψος του κατατεθειμένου εταιρικού κεφαλαίου, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις ανώνυμες εταιρείες, σε αντίθεση με τις προσωπικές εταιρείες.
5. Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (Ι.Κ.Ε.)
   Αποτελεί την πλέον δημοφιλή νομική μορφή εταιρίας καθώς προσφέρουν αρκετά πλεονεκτήματα όπως μεγάλη ευκολία ίδρυσης, με κεφάλαιο ίδρυσης από 1 ευρώ, εξασφάλιση προσωπικής περιουσίας κ.α.

Σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν. 2874/2000, στις εργαζόμενες μητέρες χορηγείται άδεια μητρότητας για χρονικό διάστημα 119 ημερών (17 εβδομάδες). Η άδεια μητρότητας ξεκινά να χορηγείται πριν από τον τοκετό ως εξής:

• 8 εβδομάδες αδείας πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία του τοκετού και
• 9 εβδομάδες μετά τον τοκετό

Αν ο τοκετός λάβει χώρα νωρίτερα από το αναμενόμενο, τότε η μητέρα λαμβάνει το υπόλοιπο της άδειας μητρότητας έως και τη συμπλήρωση του συνόλου των 17 εβδομάδων αδείας.

Με το πέρας των 17 εβδομάδων, οι γονείς (είτε η μητέρα είτε ο πατέρας) δικαιούνται άδεια φροντίδας τέκνου. Η άδεια φροντίδας τέκνου μπορεί να χορηγηθεί, με συμφωνία του εργοδότη, με τους εξής τρόπους:

• Για 30 μήνες ο γονέας μπορεί είτε να προσέρχεται στην εργασία μία ώρα αργότερα, είτε να αποχωρεί μία ώρα νωρίτερα, είτε να διακόπτει την εργασία για μία ώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Ο γονέας μπορεί να εργάζεται με μειωμένο ημερήσιο ωράριο κατά δύο ώρες για 12 μήνες, και κατά μία ώρα για 6 επιπλέον μήνες.
• Ο γονέας μπορεί να ζητήσει συνεχόμενη άδεια με αποδοχές, ίση με το συνολικό αριθμό ωρών απουσίας, για την περίοδο που δικαιούται την άδεια μειωμένου ωραρίου. Η χορήγηση της άδειας γίνεται εφάπαξ ή τμηματικά.

Σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4808/2021, οι επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 20 άτομα πρέπει να υιοθετούν πολιτική για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο. Στη πολιτική αυτή πρέπει να περιλαμβάνεται:

Εκτίμηση των κινδύνων βίας και παρενόχλησης, και ειδικότερα για συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων (π.χ. νυχτερινοί εργαζόμενοι, γυναίκες, άτομα με αναπηρία, μετανάστες κ.ο.κ)

Μέτρα για την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών (π.χ. σωστός προγραμματισμός των βαρδιών, καθοδήγηση στα θύματα βίας ή/και παρενόχλησης, συνεχής αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας τω μέτρων κ.ο.κ.)

Συνεχής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων για θέματα βίας και παρενόχλησης

Πληροφόρηση για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών σε περίπτωση που υπάρξει περιστατικό βίας ή παρενόχλησης, καθώς και γνωστοποίηση των αρμόδιων αρχών που μπορεί να προσφύγει το θιγόμενο πρόσωπο

Ορισμός ενός προσώπου αναφοράς, το οποίο θα είναι αρμόδιο για την ενημέρωση και την καθοδήγηση των εργαζομένων σχετικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση βίας και παρενόχλησης στο χώρο εργασίας

Σύμφωνα με το άρθρο 62 του Νόμου 4808/2021 κάθε εργαζόμενος πλήρους ή μερικής απασχόλησης δικαιούται, ύστερα από συμφωνία με τον εργοδότη, να αιτηθεί και να λάβει άδεια άνευ αποδοχών με διάρκεια μέχρι 1 έτος. Η διάρκεια της άδειας μπορεί να παραταθεί με νεότερη συμφωνία του εργαζομένου και του εργοδότη.

Τονίζεται ότι κατά τη διάρκεια της άδειας άνευ αποδοχών η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή και δεν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές στον εργαζόμενο. Επιπλέον, το χρονικό διάστημα της άδειας καταμετράται ως χρόνος εργασίας για τον υπολογισμό της προϋπηρεσίας και της αποζημίωσης λόγω απόλυσης του εργαζομένου. Αυτό όμως δεν ισχύει για τον υπολογισμό του δώρου Πάσχα και του δώρου Χριστουγέννων.

Σύμφωνα με το άρθρο 56 του ν. 4839/2021, από 1η Οκτωβρίου 2021 ο φόρος για τις γονικές παροχές και δωρεές μέχρι και το όριο των 800.000 ευρώ μηδενίζεται. Τα νέα αφορολόγητα όρια των 800.000 ευρώ εφαρμόζονται σε μεταβιβάσεις για συγγενείς πρώτου βαθμού ακινήτων, οχημάτων, μετοχών, ομολόγων κ.λπ., αλλά και σε δωρεές χρηματικών ποσών.

Σημειώνεται πως το αφορολόγητο όριο ισχύει ανά γονέα και ανά τέκνο. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι για μεταβιβάσεις ή δωρεές και από τους δύο γονείς σε κάθε τέκνο το αφορολόγητο όριο φτάνει τα 1.600.000 ευρώ.

Με βάση την Α. 1188/2020, φυσικό πρόσωπο που θέλει να επιχειρήσει στο ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να ορίσει ως έδρα της επιχείρησης την κατοικία του. Απαγορεύονται όμως οι δραστηριότητες εμπορίου, δηλαδή σχετικοί ΚΑΔ που να αφορούν αγοραπωλησίες αγαθών, δεδομένου ότι η κατοικία δεν είναι ταυτόχρονα και χώρος αποθήκευσης εμπορευμάτων. Κατά την υποβολή της δήλωσης έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας υποχρεούται να υποβάλλει τα εξής δικαιολογητικά:

• Στοιχείο προσδιορισμού της έδρας και των λοιπών εγκαταστάσεων της επιχείρησης,
• Ενδεικτικά τίτλο ιδιοκτησίας,
• Αποδεικτικό δικαιώματος χρήσης του χώρου ή αποδεικτικό υποβολής των πληροφοριακών στοιχείων της μίσθωσης ή δωρεάν παραχώρησης χώρου.

Σύμφωνα με το Άρθρο 72 του ν. 4172/2013 (Α΄ 167), στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων δεν υφίσταται η έννοια του οικογενειακού εισοδήματος για την κάλυψη των επιμέρους τεκμηρίων καθενός εκ των συζύγων, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά. Όσον αφορά τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη χωριστή δήλωση του άλλου συζύγου.

Αν ένας εργαζόμενος απασχολείται σε περισσότερους από έναν εργοδότη δεν πρέπει να ξεπερνά τις 8 ώρες συνολικά ανά ημέρα σε πενθήμερο ή εξαήμερο. Συνεπώς σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 16 εδάφιο γ’ του Π.Δ. της 27/6-4/7/32, μπορεί να απασχοληθεί σε μια ημέρα σε πάνω από έναν εργοδότη με λιγότερες ώρες στον καθένα μέχρι να συμπληρώσει το νόμιμο ανώτατο όριο ημερήσιας εργασίας. Η απαγόρευση απασχόλησης εργαζόμενου την ίδια ημέρα σε περισσότερους του ενός εργοδότες, πάνω από τις επιτρεπόμενες 8 ώρες αφορά την εξαρτημένη εργασία (εργοδότη-μισθωτό). Έτσι δεν απαγορεύεται η απασχόληση εργαζομένου πάνω από το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας με καθεστώς ανεξάρτητων υπηρεσιών.

Οι εορτές των Χριστουγέννων έχουν φτάσει και οι απορίες σχετικά με την απασχόληση και την αμοιβή κατά τις επίσημες αργίες είναι πολλές, τόσο από την πλευρά των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών.

Ας ξεκινήσουμε ξεκαθαρίζοντας ποιες είναι οι επίσημες-υποχρεωτικές αργίες βάσει νόμου.

1. 25Η Μαρτίου
2. Δευτέρα του Πάσχα
3. 15η Αυγούστου
4. 25Η Δεκεμβρίου
5. 26η Δεκεμβρίου (59635/1063,19-12-2017)
6. 1η Μαΐου (Ν.4468/2017)

Η αμοιβή για την εργασία σε αυτές τις ημέρες διαφοροποιείται για τους μισθωτούς και τους ημερομίσθιους ως εξής: για τους πρώτους –αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό- όσοι εργάζονται πενθήμερο προσαυξάνεται το ημερομίσθιό τους κατά 75%, ενώ για εξαήμερη απασχόληση ισχύει 1 ημερομίσθιο + 75% του ημερομισθίου, ή 1 ρεπό + 75% του ημερομισθίου.

Εκτός όμως από τις υποχρεωτικές αργίες υπάρχουν και οι αργίες κατ’ έθιμο, οι οποίες ισχύουν βάσει κανονισμού για τον δημόσιο τομέα, τις Τράπεζες αλλά και αρκετές άλλες επιχειρήσεις. Ας δούμε ποιες είναι αυτές:

1. 01/01 (Πρωτοχρονιά)
2. 06/01 (Θεοφάνεια)
3. Καθαρά Δευτέρα
4. Μεγάλη Παρασκευή
5. 28η Οκτωβρίου
6. Πεντηκοστή (Αγίου Πνεύματος)
7. Τοπικές εορτές

Σε περίπτωση απασχόλησης κατά τις παραπάνω ημέρες η αμοιβή εξαρτάται από τον αν λειτουργεί η επιχείρηση ή όχι. Εάν αυτή παραμείνει κλειστή δεν οφείλει τίποτα στο προσωπικό. Σε περίπτωση λειτουργίας αυτοί που εργάζονται συνηθίζεται να αμείβονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι υπόλοιπες υποχρεωτικές αργίες, δηλαδή με 75% προσαύξηση στο ημερομίσθιο.

Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε και κάτι ακόμα. Όλα τα παραπάνω που αναφέραμε ισχύουν για την περίπτωση που η ημέρα της αργίας θα πέσει σε εργάσιμη. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτή πέφτει σε Σάββατο( για την εργασία από Δευτέρα έως Παρασκευή) ή Κυριακή; Ας δούμε και αυτό αναλυτικά.

Αργία που πέφτει Σάββατο (για απασχόληση από Δευτέρα έως Παρασκευή)

Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό δεν δικαιούνται κάτι επιπλέον της προσαύξησης της αργίας. Οι ημερομίσθιοι όμως δικαιούνται ένα επιπλέον ημερομίσθιο πέραν των 6 που είναι ήδη κατοχυρωμένα από την πενθήμερη απασχόληση.

Αργία που πέφτει Κυριακή

Οι μεν έμμισθοι και πάλι δεν δικαιούνται τίποτα επιπλέον. Οι δε ημερομίσθιοι δικαιούνται ένα επιπλέον ημερομίσθιο ΚΑΙ 1 επιπλέον ημέρα ανάπαυσης. Τέλος, όλοι οι εργαζόμενοι σε μία τέτοια περίπτωση δικαιούνται να λάβουν και επιπλέον προσαύξηση 75% των αποδοχών τους λόγω Κυριακής

Σε κάθε περίπτωση που προκύπτει προσαύξηση περιουσίας του φορολογούμενου και κυρίως αδικαιολόγητες κινήσεις του τραπεζικού λογαριασμού ή αγορές περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας, θα εξεταστεί από τη φορολογική αρχή η προέλευση του ποσού.

Στην περίπτωση κατά την οποία είναι εμφανής η πηγή προέλευσης ενός χρηματικού ποσού, το οποίο εμφανίζεται ως πίστωση στον τραπεζικό λογαριασμό του ελεγχόμενου φυσικού προσώπου (π.χ. εισόδημα από κεφάλαιο, εισόδημα από κινητές αξίες, πώληση περιουσιακών στοιχείων, δάνειο, κ.τλ.), ακόμα και αν το ποσό αυτό δεν συμπεριελήφθη στις σχετικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ενώ υπήρχε σχετική υποχρέωση η διαφορά ή οι εν λόγω πιστώσεις συνεπάγονται φορολογική υποχρέωση στον φόρο εισοδήματος, ο καταλογισμός θα γίνεται κατ’ επίκληση των διατάξεων, του ν.2238/1994 (για χρήσεις μέχρι το 2013) ή του ν.4172/2013, αναλόγως του είδους του εισοδήματος.

Στην περίπτωση αυτή όπως είναι φανερό και εφόσον υπάρχει επιχειρηματική δραστηριότητα, μπορεί να προκύψουν διαφορές και να καταλογιστούν φόροι και σε άλλα αντικείμενα (όπως π.χ. στον ΦΠΑ κλπ.).

Σε περίπτωση που η πηγή δεν είναι εμφανής, η προσαύξηση περιουσίας θεωρείται αδικαιολόγητη και άγνωστης πηγής και φορολογείται με το 33%.

Για την δικαιολόγηση προσαύξησης περιουσίας μέσω διάθεσης περιουσιακών στοιχείων ή μέσω απόκτησης χρηματικών ποσών που στο παρελθόν δεν υπήρχε η υποχρέωση της αναγραφής τους στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, είτε γιατί ήταν αφορολόγητα είτε γιατί φορολογούνταν με ειδικό τρόπο (πχ. τόκοι, πώληση εισηγμένων μετοχών), πρέπει να αποδεικνύονται με τα κατάλληλα νόμιμα δικαιολογητικά.

Επίσης, σε όσες περιπτώσεις επικαλείται ο φορολογούμενος ότι η προσαύξηση περιουσίας προέρχεται από δωρεά, δανειοδότηση, γονική παροχή, κληρονομιά κλπ, πρέπει να ελέγχεται αν υπήρχε η δυνατότητα από τον δωρητή, τον δανειοδότη, τον παρέχοντα, τον κληρονομούμενο, να καταβάλλει ποσά που επικαλείται ο φορολογούμενος, καθώς και αν έχουν καταλογιστεί τα ποσά που προβλέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (π.χ. τέλη χαρτοσήμου , φόρος γονικής παροχής , φόρος δωρεάς κ.λπ.).

Σύμφωνα με το άρθρο 58 του ν. 4808/2021, ως υπερεργασία χαρακτηρίζεται η απασχόληση 5 ωρών επιπλέον την εβδομάδα μετά τις 40 ώρες για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πενθήμερο σύστημα απασχόλησης ή 8 ωρών επιπλέον την εβδομάδα, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν σύστημα εξαήμερης απασχόλησης. Οι παραπάνω επιπλέον ώρες αμείβονται με προσαύξηση 20% του καταβαλλόμενου ωρομισθίου.

Ως υπερωρία χαρακτηρίζεται η εργασία άνω των 45 ωρών για το πενθήμερο και άνω των 48 ωρών για το εξαήμεροΗ υπερωριακή απασχόληση ρυθμίζεται από συγκεκριμένες διαδικασίες έγκρισης και αμείβεται ως εξής:

Προσαύξηση 40% για κάθε ώρα νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης, έως 3 ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση των 150 ωρών ετησίως. Για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας, ο μισθωτός δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%.

Ως παράνομη υπερωρία χαρακτηρίζεται η υπερωριακή απασχόληση κατά την οποία δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης. Κατά περίπτωση, σε περιπτώσεις αποδεδειγμένα επείγουσας φύσης εργασίας που δεν επιδέχεται αναβολή, μπορεί να χορηγηθεί από το αρμόδιο όργανο άδεια υπερωριακής απασχόλησης επιπλέον των 150 ωρών ετησίως. Για αυτού του είδους την υπερωριακή απασχόληση, οι μισθωτοί δικαιούνται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 60%.

Βάσει των ανωτέρω, προκύπτει ότι η υπερωρία και η υπερεργασία στοιχειοθετούνται μόνο κατά το καθεστώς πλήρους απασχόλησης (40 ώρες εργασίας εβδομαδιαίως). Κατά το καθεστώς μερικής απασχόλησης, για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας πέραν του συμφωνημένου ωραρίου, οι αμοιβές των μερικώς απασχολούμενων μισθωτών διέπονται από διαφορετικές διατάξεις.